त्हाँत्हेँमै (पूजाआज, देउधाम र यज्ञहरू):
आदिवासी जनजातिमध्ये तमु (गुरुङ) जातिको छुट्टै समृद्ध सांस्कृतिक र आध्यात्मिक परम्परा छ जसमा पच्यु र क्ल्हेप्री¬ले विभिन्न अनुष्ठान विशेषज्ञको रुपमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्छ । ती विभिन्न अनुष्ठानबारे थप जानकारीका लागि शीर्षकमा क्लिक गर्नुहोस् ।
दृष्टिकोण
तमु जातिको पहिचानको मुल स्रोत नै ‘प्ये ताँ ल्हु ताँ’ भएकोले यसको संरक्षण तथा सम्बर्धनका लागि यस केन्द्रले बेलैमा विचार पुर्याएर आफ्ना क्रियाकलापहरु अघि बढाइरहेको छ । जनमानसमा जागृति बढाएर गुरुहरुलाई पुनर्ताजकी गराउनका साथै नयाँ चेला प्रशिक्षणको काम निरन्तरता कायम हुने गर्ने गराउनु पर्दछ । यस केन्द्रको प्रतिफलले गर्दा अध्ययन, अनुसन्धान, विश्लेषण तथा प्ये एकीकरणको कार्य थप फराकिलो हुनेछ ।
उद्देश्य
- तमु जातिको शास्त्रीय सम्पदाको संरक्षण तथा सम्बर्धन गर्ने ।
- कण्ठस्थ शास्त्रहरु लिपिबद्ध गरी अर्थपूर्ण व्याख्यासहित प्रकाशन गर्दै जाने ।
- जनमानसमा ‘प्ये ताँ ल्हु ताँ’बारे प्रकाशनमार्फत जनसचेतना अभिबृद्धि गर्ने गराउने ।
- सीमित मात्रामा भएपनि चेला प्रशिक्षण गर्ने गराउने ।
- भाषा प्रयोगमा मात्र ‘प्ये ताँ ल्हु ताँ’ टिक्ने भएको हुनाले भाषाको प्रयोग र सरकारी मान्यताको लागि पहल गर्ने गराउने ।
- यसका प्रकाशनहरुको आधारमा बृहत् छलफलबाट प्ये एकीकरण गर्ने गराउने । विकासको क्रमसँगै सामुहिकतामा भाषिक विकास, आगोको अविष्कार, प्रयोग, धातुको अविष्कार, पशुपालन र खोरिया खेती तथा खाद्य पदार्थहरुको भण्डारण, जडिबुटीको प्रयोग, हेरकोर र झारफुकको सुरुवात, देवात्मा र प्रेतात्माहरुप्रतिको विश्वास, सामाजिक न्याय इत्यादिको श्रृङ्खलाबाट अघि बढी आएको पाइन्छ । प्राग ऐतिहासिक कालदेखिका मुख्य घटनाक्रमहरु तमु प्ये (शास्त्र)मा समेटिएर आई संरक्षित भएका छन् । झारफुके सामानिज्मको आधारमा जातीय संस्कारहरु सुरु भएर तमु बोँ (वोन) धर्मको उदय भएको पाइन्छ ।
लक्ष्य
- सबै ठाउँका पच्यु तथा क्ल्हेप्री खेगीहरुको प्ये संकलन तथा संरक्षण गर्दै अघि बढ्ने ।
- तमु भाषा बोलिचाली प्रयोगलाई जोड दिंदै अघि बढ्ने ।
- शास्त्रीय सम्पदाको संरक्षणका लागि शब्दकोश प्रकाशनमा लागिपर्ने ।
Blogs
मोरङको आइतबारेस्थित क्होइबोँमा विभिन्न यज्ञ सम्पन्न
आइतबारे, मोरङ । मोरङ जिल्ला, कानेपोखरी, आइतबारेस्थित क्होइबोमा तमु बोँ परम्पराअनुसार पच्यु तथा क्ल्हेप्री खेगीद्वारा रीखुलब त्हेँ (सामुहिक घर रखबार), छ्योप त्हेँ तथा थासोँ …
